Miasto Krosno

flagaKrosno – miasto powiatowe w południowo – wschodniej Polsce w województwie Podkarpackim, widłach rzek Lubatówka i Wisłok. Malowniczo położone w Kotlinie Krośnieńskiej, otoczone wzgórzami Pogórza Dynowskiego i Beskidu Niskiego.
Liczba mieszkańców: 48 100
Powierzchnia: 43,48 km²
Prezydent: Piotr Przytocki
Numer kierunkowy telefonu: 013
Kod pocztowy: 38-400
Adres informacji turystycznej: www.krosno.pl


Historia

herbNajstarsze znaleziska archeologiczne pochodzą ze starszej epoki brązu
(XVI – XIV w. p.n.Chr.). Początki osady słowiańskiej datowane są na w. X i od tego czasu roz – poczyna się historia osadnictwa na terenie miasta. Pierwsza historyczna wzmianka pisemna o mieście pochodzi z dokumentu księcia Leszka Czarnego z 1282 r. Miasto lokował król Kazimierz Wielki w połowie XIV w. Od tego czasu aż do połowy XVII w. trwał nieprzerwany, szybki rozwój Krosna.

Korzystne położenie przygraniczne umożliwiało dochodowy handel winem węgierskim. Miasto w wiekach średnich było szeroko znane także z produkcji i handlu płótnem i suknem. Krosno jako jedno z pierwszych miast w kraju posiadało wodociąg, wybudowany w 1461 r. O zamożności miasta w ówczesnym czasie świadczy także fakt opasania go podwójnym ciągiem murów miejskich. Kres rozwojowi miasta przyniósł potop szwedzki i ogólny upadek Rzeczpospolitej.

Ponowny rozkwit miasta nastąpił po odkryciu w Bóbrce k/Krosna złóż ropy naftowej i dzięki rozwojowi przemysłu naftowego. W 1867 r. miasto zostało siedzibą powiatu. Szybki rozwój miasta zaowocował powstaniem wielu okazałych obiektów użyteczności publicznej oraz secesyjnych domów prywatnych. Po pierwszej wojnie światowej Krosno szybko podniosło się ze zniszczeń. W 1923 r. wybudowano w mieście hutę szkła, co z czasem doprowadziło do powstania największego w Polsce ośrodka przemysłu szklarskiego.

Po zniszczeniach spowodowanych II wojną światową odbudowano zakłady przemysłowe, rozwinięto sieć szkół, utworzono nowe instytucje kultury. W 1975 r. miasto zostało stolicą nowo utworzonego województwa krośnieńskiego. Status miasta wojewódzkiego Krosno utraciło wraz z reformą administracyjną w 1999 r.


Zabytki

W Krośnie do najważniejszych zabytków architektury i budownictwa należy zaliczyć:
Rynek z renesansowymi podcieniami. Do najciekawszych budynków kamienic rynku należą: budynek „Pod Zegarem”, kamienica „narożna” i kamienica „wójtowska”.

Bazylika farna p.w. Trójcy Świętej – najstarsze elementy tej świątyni – prezbiterium, zakrystia i nawa główna – pochodzą z XIV wieku. Świątynia zbudowana jest w stylu gotyckim, lecz wnętrze jej jest barokowe. W bezpośrednim sąsiedztwie kościoła znajduje się wieża-dzwonnica przykryta baniastym hełmem wzniesiona w połowie XVII wieku. Wewnątrz znajdują się trzy dzwony, a jeden z nich Urban – ufundowany przez Wojciecha Portiusa – jest czwartym co do wielkości w Polsce

Kościół OO. Franciszkanów p.w. Nawiedzenia Matki Bożej – Franciszkanie pojawili się w Krośnie już w XIII wieku, osiedlili się pierwotnie przy niewielkiej kaplicy. Nową, większą świątynię rozpoczęto wznosić na przełomie XIV i XV wieku i niezmieniona przetrwała do wieku XVII. Kościół franciszkański spłonął niemalże całkowicie w 1872 roku.

Kościół i Klasztor OO. Kapucynów -wnętrze kościoła pokryte jest iluzjonistyczną polichromią.Przed kościołem dziedziniec otoczony murem kamiennym, we wnękach bocznych odcinków muru znajdują się obrazy stacji Męki Pańskiej.

Kościół p.w. Świętego Wojciecha – średniowieczny drewniany kościół, wzniesiony w 1460 roku na tzw. Przedmieściu Górnym, w miejscu gdzie wg legendy odpoczywać miał św. Wojciech w drodze z Pragi do Gniezna. Kościół konsekrowany w 1460 roku, remontowany w latach 1855-56, został gruntownie przebudowany w 1903 roku.

Mury obronne Krosna, które rozpoczęto wznosić jeszcze w XIV wieku, za panowania Kazimierza Wielkiego. Do połowy XV wieku ukończono pierwszy, wewnętrzny ciąg umocnień. Łączna ich długość wynosiła około 1200 metrów. W XVI wieku od zachodu i południa wzniesiono zewnętrzny mur obronny. Dzięki takiemu stanowi rzeczy Krosno stało się jednym z najlepiej ufortyfikowanych miast w kraju, co świadczy o jego wybitnym znaczeniu w owym czasie.

Pałac Biskupów Przemyskich – mieści się tu Muzeum Podkarpackie, w ekspozycjach, którego obejrzeć można przede wszystkim jedną z najpiękniejszych i najbogatszych kolekcji lamp naftowych.

podkarpMuzeum Podkarpackie – w salach muzealnych przygotowanych jest sześć wystaw stałych, są to: Historia oświetlenia (z największą kolekcją lamp naftowych w Europie), Pradzieje Podkarpacia, Dzieje Krosna i regionu, Portret indywidualny i zbiorowy (XV-XX w.),W kręgu twórców krośnieńskich XIX i XX wieku, Fortepian Pleyela oraz Szkło podkarpackich hut.

Muzeum Rzemiosła – obejmuje następujące działy: historia rzemiosła, krawiectwo, modniarstwo, tkactwo, szewstwo, rymarstwo, pszczelarstwo, rzemiosła spożywcze, stolarstwo i snycerstwo, fryzjerstwo, ludwisarstwo, zegarmistrzostwo, odlewnictwo, ślusarstwo i kowalstwo.

Muzeum Misyjne Zgromadzenia SS. Klawerianek – muzeum dysponuje zbiorami przywiezionymi z misji przez Zgromadzenie Sióstr Klawerianek z pięciu kontynentów. Zbiory pochodzą z Afryki, Ameryki Północnej i Południowej, Azji i Oceanii. Najstarsze i najciekawsze eksponaty to m.in. fetysz oraz misjonarskie sandały z końca XIX wieku. Dużą część kolekcji tworzy broń myśliwska, instrumenty muzyczne, przedmioty kultu, biżuteria, rzeźba oraz stroje ludowe .